zaterdag 8 september 2007

Banksy

De Britse graffitiartiest Banksy stelde vorig jaar de hele maand december samen met twintig kunstenaars zijn werk tentoon in een drukke winkelstraat in Londen. Met die actie wilde hij de echte geest van kerstmis terugbrengen. “Want,” zegt Banksy: “Dat feest wordt alsmaar minder commercieel en draait steeds meer om religie. Daarom besloten we onze eigen winkel te openen en dingen te verkopen die niemand nodig heeft.” In de vitrine van de zaak staat een kerstman te betogen, op zijn bord is te lezen ‘Give up now!’ Wat verder hangt een tafereel uit Hans en Grietje. De heks is vervangen door Michael Jackson die de kinderen met wat snoep naar binnen probeert te lokken. Geïnteresseerden kunnen er ook werken kopen, kostprijs tussen 50 en 700 euro. Een spotprijs voor werk van een artiest dat doorgaans voor een veelvoud van dat bedrag onder de hamer gaat. Één van de opvallendste kunstwerken, een Afrikaanse jongen zonder been die naar een ledematenautomaat staat te gapen, werd voor een onbekend –lees bijzonder hoog- bedrag verkocht. Banksy startte het winkelconcept vijf jaar geleden, maar het is de eerste keer dat de winkel zich midden in het commerciële centrum van Londen bevindt.

Bankswie?
Banksy houdt zijn identiteit angstvallig geheim. Logisch want voor 2005 alleen al heeft de Engelse politie een rekeningetje van 35.000 euro aan schoonmaakwerken voor hem klaarliggen. In de Engelse media circuleren twee namen. Banksy zou Robert Banks of Robin Banks heten. Iedereen is het er over eens dat hij afkomstig is van Bristol, een stadje ten Westen van Londen en om en bij de 32 jaar oud is. De guerrillakunstenaar begon met graffiti toen hij veertien was en van school gestuurd werd. Omdat hij te traag en niet erg goed was met een spuitbus, ging hij met stencils aan de slag. Dat had als voordeel dat hij de meeste voorbereidingen thuis kon treffen en ter plaatse snel kon werken. Zijn werken zijn opvallend en humoristisch. Niet zelden bevatten ze een boodschap: tegen oorlog, tegen kapitalisme, tegen het establishment en voor vrijheid. Ratten, apen, kinderen, ouderen, soldaten en politiemannen zijn de favoriete onderwerpen van Banksy. Over de jaren verkreeg hij steeds meer bekendheid en groeide uit tot cultfiguur. De straatartiest bracht drie boeken uit waarvan er duizenden exemplaren verkocht werden. Zijn werken op doek gaan vandaag niet onder de 30.000 euro de deur uit. De ouders van Bansky denken dat hun zoon schilder/decorateur is.

Why am I famous
Eind augustus vorig jaar vervangt Banksy 500 exemplaren van het debuutalbum van hotelerfgename Paris Hilton. Het artwork van de cd wordt overhoop gegooid. Paris wordt er met blote borsten afgebeeld en haar hoofd wordt vervangen door een hondenkop. Binnenin staat de boodschap ‘Every cd you buy puts me even further out of your league’. Luisteraars kunnen er genieten van nummers als ‘Why am I famous, What have I done en What am I for?’ De cd zelf bestaat uit mash-ups door Danger Mouse (de helft van Gnarls Barkley) gecombineerd met nietszeggende en domme uitspraken uit interviews met Hilton.

Gevangenismuur
“Als je wil feesten, ga je naar Ibiza. Als je graffiti wil spuiten, is de afscheidingsmuur tussen Israël en Palestina je ideale vakantiebestemming,” aldus Banksy. Hij voorzag de muur van negen kunstwerken. Onder andere een ladder, een kind dat een gat in de muur maakt, een kind dat er met ballonnen overvliegt en gat in de muur waardoor je een prachtig strand met palmbomen ziet. Volgens Banksy maakt de muur Palestina tot de grootste gevangenis ter wereld. Tijdens zijn werkzaamheden kwam hij een aantal keer in aanraking met het Israëlische leger, dat zelfs een aantal waarschuwingsschoten afvuurde.

Guantanamo Disney
Een sekspop wordt thuis in een oranje overal gestoken. Er wordt een zak over haar hoofd gebonden. Handen en voeten worden samengebonden. De lucht wordt uit de pop gelaten en ze wordt in een rugzak gestoken. Het begin van een nieuwe actie van Banksy. Hij wil hiermee het gevangen houden van terrorismeverdachten in Cuba veroordelen. Met de pop in zijn rugzak trekt hij naar Disneyland. Daar haalt hij de pop boven, pompt ze op en zet ze onder de Rocky Mountain Railroad Ride. Het personeel van Disney merkt het niet. Het duurt een uur en half voor de attractie wordt stilgelegd en de pop wordt verwijderd.


Onzichtbare olifant
Voor zijn eerste tentoonstelling in de V.S. Barely Legal, beschilderde Banksy een olifant in hetzelfde behangpatroon als de rest van de kamer. Bezoekers –onder wie Christina Aguilera, Brad Pitt en Angelina Jolie- kregen een flyer met volgende tekst toegestopt: ‘Er staat een olifant in de kamer. Er is een probleem waar we nooit over praten. Het leven wordt er niet beter op. Twintig miljoen mensen leven onder de armoedegrens. Iemand een gratis glaasje wijn?’ De tentoonstelling bracht aardig wat geld in het laatje, Banksy verkocht voor meer dan twee miljoen euro aan werken.

In het museum
Banksy’s werk hing al in de vier meest befaamde musea van New York, in het Louvre in Parijs en in het Tate Museum in Londen. Geen van die musea had een werk van de artiest aangekocht. Hij was ze er zelf gaan hangen. Bij de meeste duurde het dagen vooraleer de suppoosten het ontdekten. Elk opgehangen werk was dat ook perfect bevestigd en voorzien van een naamkaartje. Banksy kreeg het idee toen hij door een museum wandelde en dacht ‘dat kan ik ook’. Hij wilde ermee onderstrepen dat het publiek bijna nooit inspraak krijgt bij de keuze van museumstukken.

Geen opmerkingen: